Ҫӗмӗрле районӗнчи Вӑрманкас ялӗнче асӑннӑ ятлӑ ялсен уявне йӗркелеме тытӑннӑ. Ҫӗнӗ уява республикӑри ҫавӑн ятлӑ мӗнпур уява пухасса шанаҫҫӗ. Хальлӗхе унта ҫитейменнисем те пулнӑ иккен-ха. Муркаш тата Сӗнтӗрвӑрри районӗсенчи ҫавӑн ятлӑ ялсем унта хутшӑнмасӑр юлнӑ. Анчах килес фестивале вӗсем хутшӑнас кӑмӑллине пӗлтернӗ иккен.
Иван Дубановӑн «Географические названия Чувашской Республики» таврапӗлӳ словарьне тишкерсен Вӑрманкасси ятлӑ ялсем Чӑвашра — 13. Красноармейски тата Муркаш районӗсенче ҫавӑн ятлисем виҫшер, Шупашкар районӗнче — иккӗ, Элӗк, Вӑрнар, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри тата Ҫӗрпӳ районӗсенче — пӗрер. Вӑрман тата Вӑрманкас сӑмахпа пуҫланакан ялсем те пур. Вӗсем — тӑватшар.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шӗнерпуҫ ялӗ кашни ҫул авӑнӑн 26-мӗшӗнче ял кунне уявлать. Ӗлӗк ҫак кун ялӑн чиркӳ уявӗ шутланнӑ. Пӗлтӗр шӗнерпуҫсем кивӗ чиркӳ вырӑнӗнче ҫӗннине хута яма пуҫланӑ.
Уявра 13 сехетре купалама пуҫланӑ чиркӳ умӗнче кӗлӗ иртнӗ. Унтан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владимир Кириллов тата Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Вячеслав Сергеев уява уҫнӑ.
Мероприятие Шӗнерпуҫри тата Ӗсмелти Культура, информаци тата туризм центрӗн пултарулӑх ушкӑнӗсем тӑснӑ. Ӗсмелти (Октябрьскинчи) «Ритм» пултарулӑх ушкӑнӗ тата Ҫичӗпӳртри «Кадриль» ташӑ ушкӑнӗ те сцена ҫине тухнӑ.
Уявра чиркӗве хӑпартас ӗҫе хастар хутшӑннӑ ҫынсене хисеп грамотисемпе чысланӑ. Куракансем хӑйсем те сцена ҫине тухса чӑваш ташшине ташлама пултарнӑ. Халӑх пӗрле ларса такмаксем каланӑ, купӑста кукӑлӗпе хӑналаннӑ. Уяв салютпа вӗҫленнӗ.
Сӑнсем (30)
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 78 ҫулти кинемее шыраҫҫӗ. Вӑл вӑрмана кӑмпа татма кайнӑ та ҫухалнӑ.
Кислицина Идея Макаровна авӑнӑн 20-мӗшӗнче вӑрмана ҫул тытнӑ. Вӑл Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялӗ еннелле кайни паллӑ.
Официаллӑ информаци тӑрӑх, ватӑскер сӑрӑ кофта, хура шӑлавар тӑхӑннӑ, симӗс тутӑр ҫыхнӑ. Хӑйӗнпе пӗрле шурӑ пластик витре илнӗ. Идея Макаровна 150-155 сантиметр ҫӳллӗш, ҫӳҫне ҫутӑ сӑрланӑ, хӑй тулли кӗлеткеллӗ.
Кинемее курнӑ ҫынсене 8(927)998-93-94 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Чӑваш Енре «Хорло» тулли метражлӑ фильм ӳкерме палӑртнӑ. Режиссерӗ — Марат Никитин. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ. Фильм мӗн пирки пулӗ-ха?
Марат Никитин каланӑ тӑрӑх, Хорло ятлӑ хӗр аслашшӗпе ҫынсенчен аякра пурӑнать. Вӗсем утар тытаҫҫӗ, пыл сутаҫҫӗ. Вӗсене урӑх нимӗн те кирлӗ мар. Анчах пӗррехинче Хорло сарайра аманнӑ арҫынна Соктона тупать. Хорла ӑна юратса пӑрахать, арҫынна сыватас тесе вилнӗ амӑшӗн пулӑшу ыйтать. Лешӗ пулӑшать. Анчах Сокто сывалнӑ хыҫҫӑн ҫухалать. Хорлон вара ҫие юлать. Аслашшӗне каламасӑр полицире ӗҫлекен инкӗшӗ патне каять. Соктона СИЗОра шыраса тупаҫҫӗ. Вӑл темиҫе эрне каялла тарнӑ преступник-мӗн. Халӗ вӑл Хорлона палламасть те тейӗн. Инкӗшӗ Хорлона аборт тума хистет, анчах хӗр ачана хӑварма йышӑнать. Вӑл каллех хӑйӗн тӗнчине, аслашшӗ патне, таврӑнать.
Сценӑсене пӗр вырӑнта кӑна мар ӳкерӗҫ. Ӳкерӳ Ҫӗрпӳ, Красноармейски, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче, Канаш ҫывӑхӗнче, Йӗпреҫре пулӗ. Тӗп эпицентр чӑваш ялӗ пулӗ.
Чи малтанах фильма Пушкӑрт Республикинче ӳкерме палӑртнӑ. Анчах ку тӑкаклӑ-мӗн. Чӑваш Енре хитре вырӑнсем нумай.
Авӑнӑн 10-мӗшӗнче Атӑлта Сӗнтӗрвӑрри районӗ тӗлӗнче тиев турттаракан карап ӑшӑха ларнӑ. Ку ирхи 7 сехетре Шульгин ялӗнчен 1218 ҫухрӑмра пулнӑ.
Карап кӳршӗ Ҫӗньял Покровски ялӗнчен Ҫӗнӗ Шупашкара кайма тухнӑ. «Земцов энергетик» 850 тонна хӑйӑр турттарнӑ. Ҫыранран 50 метр аяккарах сӑмсипе ҫӗре тӑрӑннӑ. Борт ҫинче ултӑ ҫын пулнӑ. Телее, никам та аманман.
Республикӑри шыравпа ҫӑлав службин ӗҫченӗсем карап корпусне тӗрӗсленӗ, сиенленнӗ вырӑн тупман. Ӑна ӑшӑхран кӑларас тесе хӑйӑр каялла кӑларнӑ. 14 сехет те 45 минутра карап ҫула тухнӑ.
Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче Андриян Григорьевич Николаев 85 ҫул тултарнине халалласа сӑнӳкерчӗксен куравӗ уҫӑлнӑ.
Андриян Николаев пурӑннӑ пулсан авӑнӑн 5-мӗшӗнче 85 ҫул тултарӗччӗ. Вӑл — Совет Союзӗн икӗ хут Паттӑрӗ, ЧР хисеплӗ ҫынни.
Курава Чӑваш наци музейӗ Шуршӑлти Космонавтика музейӗпе, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗпе, ЧР Наци вулавӑшӗпе тата Патшалӑх истори архивӗпӗпе пӗрле уҫнӑ. Музей ӗҫченӗсем Андриян Николаевӑн авиаци учищинче вӗреннӗ чухнехи, космоса вӗҫнӗ тапхӑрпа ҫыхӑннӑ тунӑ сӑнсене хатӗрленӗ.
Курав авӑнӑн 5-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академии драма театрӗн фойинче уҫӑлнӑ.
Иртнӗ эрнери ҫумӑрлӑ ҫанталӑка пула вырма хӑвӑртлӑхӗ чакнине пӗлтерет республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви. Паянхи кун тӗлне пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене хуҫалӑхсем 228,4 пин гектар ҫулса илме ӗлкӗрнӗ, ку вӑл мӗнпур лаптӑкӑн 85,7 проценчӗпе танлашать. Тӗшӗлессе вара 226,9 пин гектар, е 85,1 процент, ҫинчен ҫапса илнӗ.
Вырмана пӗтернисем те пур. Районсенчен ҫак енпе елчӗксем мухтанма пултарни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Патӑрьелсем 95 процента ҫитнӗ, сӗнтӗрвӑррисем — 92 процента, каҫалсем — 90,4 процента.
Тухӑҫ гектар пуҫне вӑтамран 21,7 центнера ларать. Пысӑк тухӑҫлисен шутӗнче — Вӑрнар районӗ (26,3 центнер), Красноармейскинче — 26 центнер, Етӗрнере — 25,8 центнерӗ Ҫӗмӗрле районӗнче тухӑҫ 17,3 центнера ларать, Улатӑрта — 16,5 центнера.
Ҫанталӑк уяр тӑрсан эрнере вырса пӗтерме шанаҫҫӗ.
Паян, авӑнӑн 5-мӗшӗнче, Совет Созӗн икӗ хут паттӑрӗ, авиаци майор генералӗ, ЧР Хисеплӗ ҫынни Андриян Николаев космонавт летчик пурӑннӑ пулсан 85 ҫул тултарӗччӗ.
Паян паллӑ ҫак уява халалласа вӑл ҫуралса ӳснӗ тӑван тӑрӑхӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче, митинг иртӗ. Унта Андриян Николаев палӑкӗ умне чечексем хурӗҫ. Кунсӑр пуҫне Чӑваш патлашӑх академи драма театрӗнче уяв каҫӗ йӗркелӗҫ.
Уявсене ЧР Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев хутшӑнӗ. Ҫавӑн пекех Андриян Николаевӑн ҫывӑх тӑванӗсем пулӗҫ: унӑн хӗрӗ Е.А.Николаева-Терешкова ҫемйипе килӗ. СССР космонавт летчикӗ А.А.Леонов, П.И.Климук тата ытти паллӑ ҫын килӗҫ.
Ҫавӑн пекех Шуршӑл ҫывӑхӗнчи уйра Андриян Николаевӑн агросӑнӳкерчӗкне — 140 тата 160 метр калӑпӑшлӑскере — кӑтартӗҫ.
Чӑваш Енре пирӗн республикӑпа Китайӑн пӗрлехи агропаркне тума палӑртнӑ. Ку ыйтӑва иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Китай делегацийӗпе тӗл пулсан сӳтсе явнӑ. Аса илтеретпӗр, «Чӑваш Енӗн аталанӑвӗн корпорацийӗ» акционерсен уҫӑ обществипе Сычуаньти SICHUAN XILIN IM/EX CO., LTD компани килӗштерсе ӗҫлесси пирки ҫӗртме уйӑхӗн вӗҫӗнче икӗ енлӗ килӗшӗве алӑ пуснӑччӗ.
«Проекта Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ тата Шупашкар районӗсенче вырнаҫнӑ ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче аталантармалла. Ӑна 2014–2019 ҫулсенче пурнӑҫа кӗртмелле», — тесе хыпарлать Чӑваш Ен Элтеперӗн администрацийӗн пресс-служби. Китай инвесторӗсем выльӑх-чӗрлӗхне суйласа тӗрӗс тунӑ текен шухӑша Михаил Игнатьев палӑртса хӑварнӑ. Пирӗн патра пӑру ашӗ ҫителӗксӗр туса илнине шута илсен продукци пирӗн патра сутӑнасси иккӗлентермест.
Китай ҫыннисем Чӑвашра мӑйракаллӑ шултра выльӑха ашлӑх тата сӗт туса илмелле тытасшӑн.
Республикӑна ҫывӑх вӑхӑтра Украинӑран тарса килекен тепӗр 278 ҫын ҫитмелле. Чӑваш Енре вӗсене вырнаҫтарма тата тепӗр 10 вырӑн туса пама йышӑннӑ. Ҫапла вара вӗсен шучӗ 13-е ҫитӗ.
Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра таркайсене «Контур» акционерсен уҫӑ обществинче, «Чувашиякурорт» санаторире тата Ачасемпе ҫамрӑксен реабилитаци центрӗнче йышӑнаҫҫӗ. «Контур» территоринче вырнаҫтарнине тата «Чувашиякурорт» санаторие таркайсене вӑхӑтлӑх вырнаҫтармалли пункт статусне панӑ. Вӗсен хуҫисене кашни таркая пуҫне федераци хыснинчен тӑкаксене саплаштармалла. Пӗр талӑкшӑн — 800 тенкӗ. Хальлӗхе пирӗн республикӑра 186 таркай хӳтлӗх тупнӑ.
Ҫӗнӗ пунктсем шутне Шупашкар районӗнчи «Заимка» туризмпа сывлӑх комплексне, Етӗрне районӗнчи «Созвездие» уйлӑха тата «Ача-пӑча канӑвӗ» обществӑна, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Белые камни» центра тата ыттисене кӗртнӗ.
Таркайсене тӳлевсӗр сим-карттӑсем валеҫсе пани пирки эпир хыпарланӑччӗ.
+23.3 °C